İspanya’da Ulaşım 1

Geçen hafta İspanya’da oğlumu ziyarete gittim. Bu vesileyle İspanya içinde iki ayrı güzergahta yaklaşık 700km şehirlerarası otobüs ile seyahat etme fırsatım oldu. Serde otobüsçülük olduğu için konuyu derinlemesine olmasa da inceleme ve gözlemleme fırsatı buldum. İspanya’da ulaşım hakkındaki gözlemlerimi sizlerle de paylaşmak istiyorum.

Yeri geldiğinde hep söyleriz ya “Türkiye dünyada otobüs işletmeciliğini en iyi yapan ülkedir” diye. Bu doğru mudur? Ülkemize neden ve neye göre böylesine bir ünvan veriyoruz? Ulaşımda hızlı, konforlu, güvenli  ve her yere ulaşım imkanı sağlamasından mı? Araçların yeni ve konforlu olması açısından mı? Otobüs bilet fiyatlarının ucuz olmasından mı? Araç içi servis ve ikram açısından mı?
Müşteri memnuniyeti açısından mı? İşletmelerin kurumsal olmaları açısından mı? Doluluk ve verimlilik açısından mı? Yoksa işletmelerin karlılığı açısından mı?



Bu soruları çoğaltabiliriz. İspanya’da otobüsle yapılan şehirlerarası yolcu taşımacılığı bizden daha iyi mi yapılıyor sorusunun cevabını bulabilmek için elbette için daha fazla incelemek daha fazla seyahaet etmek ve yolcu, şoför, işletmeci, ilgili kamu otoriteleriyle de görüşmeler yapmak lazım.  Ben salt gözlemlerimden ve kişisel araştırmalarımdan yola çıkarak İspanya’da genel ulaşım ve özellikle toplu taşımayla ilgili yasal çerçeve, yerel, özerk ve ulusal olmak üzere üç düzeyde yapılandırıldığını öğrenmiş bulunuyorum. Ülke  düzeyinde, belirtilen üç seviyeye göre taşımacılık hizmetlerinde yetkinlikleri şunlar:

Kentsel ulaşım yerel belediye kontrolünde gerçekleşiyor. Özerk toplum alanında kentsel ulaşımın sorumlulukları bölgesel yönetime aktarılmış. Son olarak, özerk topluluklar arasındaki YHT, tren ve banliyö ulaşımı ve banliyö demiryolu taşımacılığı, ile özerk topluluklar arsında yapılan şehirlerarası otobüs taşımacılığı  da federal devletin sorumluluğundadır.

Bilgilerimin kısa süreli, yüzeysel ve gözlemlere dayalı olmasına rağmen, ülkemiz Karayolu şehirlerarası otobüs taşımacılığını, İspanya otobüs taşımacılığı sistemiyle mukayese edebilmemiz açısından İspanya ile ilgili bazı bilgi ve istatistikleri sizlerle paylaşmakta fayda görüyorum. Karayolu yolcu taşımacılığının temsil edildiği  federasyonlardan birincisi ASINTRA dır. 1978 Yılında kurulmuştur. Karayolu yolcu taşımacılığı sektörünün tamamını içinde barındırmaktadır.Kentiçi terifeli ve düzenli taşıma işletmeleri federasyonun üyesidir.

İkinci Federasyon ise FENEBUS tur. Otobüs ile yolcu taşımacılığında kısa ve orta mesafe taşımacılık yapan işletmelerin ve bireysel taşımacıların küçük işletmelerin oluşturduğu federasyondur. Kuruluş tarihi 1924 tür.

CONFEBUS “Confederación de Transporte en Autobús que se crea en España”
İspanya’da oluşturulan otobüs taşımacılarının oluşturduğu İlk ulaşım konfederasyonudur.
Yolcu taşıma sektöründe faaliyet gösteren ve FENEBUS, ASINTRA iki ana iş federasyonlarının birliğinden doğan bir konfederasyondur.

Karayolu yolcu taşımacılığı İspanya da yaklaşık 3.500 İşletme 80.000 kişi isdihdam edilmekte 42.000 araç ile 75.000km’lik Yol ağında 8.000 den fazla yerleşim yeri arasında bağlantı kurulmaktadır. 2016 yılında İspanya 57 milyon turist ağırlamış bulunmakta. 2017 yılında bu sayının 62 milyon olması beklenmekte.

İspanya ekonomisi GSYİH’ye göre dünyanın 13 üncü Avrupa Birliği’nin 5 nci büyük ekonomisidir. İspanya hizmet sektörü temelli, tarım ve sanayi içeren modern bir gelişmiş ekonomiye sahiptir. İspanyanın nufusu 2016 Yılı İtibariyla 47 Milyon; yüzölçümü ise 505.990 km² dir.
İspanya, dağlık bir ülke olup ortalama yüksekliği 600 m olan dağlarıyla yükseklik açısından Avrupa’da İsviçre’den sonra en yüksek platoya ve coğrafyaya sahiptir.
Ülkemizin yüzölçümü 814.578 km2’dir. Dolayısyla İspanya ülkemizin %62’si kadar bir toprak parçasına tekabül etmektedir. İspanya’da nufusun çoğunluğu büyük şehirlerde özellikle Akdeniz kıyı kesiminde yaşamaktadır. Ülke kuzey orta, güney ve gelişmiş bir karayolu ve demiryolu ağıyla birbirlerine bağlanmıştır.

Ülkelerin Karayollarını ve özellikle otoyol uzunlukları ulaşımın gelişmişliğini gösterir.
İspanya’nın otoyol uzunluğu, 17.021 km ve Fransa dan sonra Avrupa’nın en uzun ikinci otoyol ağına sahip. Yol standartları oldukça yüksek, 13.731 Km geliş ve gidişi ayrılmış bizim tabirimizle bölünmüş federal devlet ana karayoluna, bunlara ilaveten 166.000 Km tali yada bölgesel karayoluna sahip olduğu görülmektedir. Bu rakamlara  bakıldığında İspanya son derece gelişmiş bir karayolu alt yapısına sahiptir ve genel toplamda Avrupa’da Almanya ve Fransa’dan daha fazla yüksek kapasitede karayollarına sahip olduğu görülmektedir.

Türkiye’nin otoyol uzunluğu 2017’de 2.155 km’yi geçti. 2023 yılında 5.275 km, 2035 yılında 12.000 km otoyol uzunluğuna ulaşmak hedefleniyor. Bölünmüş ulusal devlet karayolumuzun ise 2017 Yılı itibarıyla  19.790 Km olduğu gerçeğinden bakıldığında, ülkemizle son yıllarda yapılan hızlı yatırımlara rağmen otoyollar, yol zemin kalitesi ve yol güvenliği açısından İspanya ile mukayese edilemez.

Nüfusun şehirlere göre dağılımı ise İspanya Milli İstatistik Ofisi’ne (INE) göre şu şekilde:
Madrid 3.233.527, Barselona 1.620.943, Valensiya 797.028, Sevilya 702.355, Zaragoza 679.624
Malaga 567.433 ve Mursiya 441.354 kişi. Ancak bu şehirlerin yakın çevresi ile 1 Milyonu aşan şehir sayısı 5 tir. Nufus yoğunluğu ve büyükşehir yerleşimleri açısından ülkemiz yerleşim yeri çokluğu ve yoğunluğu açısından açık ara öndedir.

İSPANYA DEMİRYOLU AĞI
İspanya da Yüksek hızlı Tren yolu uzunluğu  2.777km ile Avrupa birincisi. Toplam demiryolu uzunluğu ise 15.990 Km. YHT Dışında ülkedeki demiryollarını %80 elektrikli. YHT Sistemi ise AVE olarak adlandırılıyor. Önemli AVE hatları şu şekilde: Madrit – Sevilya, Madrit – Barselona, Madrit – Valladolid, Madrit – Malaga, Madrit – Valensiya, Malaga – Barselona, Barselona – Sevilya, Valensiya – Sevilya. Bunlara ilaveten İspanya Fransa ve İspanya Portekiz arasında da düzenli ve tarifeli tren yolculuğu hizmeti var. Barselona’dan Paris’e kadar hızlı tren ile gidebilmek mümkün.

İSPANYA OTOBÜSÇÜLÜK

İspanya’daki iki otobüs seyahatimizde de kullandığımız ALSA firmasından bahsetmek istiyorum. ALSA, birçok küçük şirketin biraraya gelmesiyle oluşturulmuş bir konsorsyum. ALSA’nın hissedarı olan bu firmalar kendi otobüslerini ALSA markası altında çalıştırıyor ve tüm bilet kesim işlemleri ve hizmet ALSA tarafından sunuluyor. ALSA’nın yanısıra diğer kooperatif ve konsorsyumlar da mevcut. Özellikle kuzey bölgelerinde güçlü olan MonBus bu firmalardan biri.

Alsa için İspanya otobüs taşımacılığının lideri demek yanlış olmaz. 1923 yılında kurulan bu firma sadece ülke sınırlarında değil, ülke sınırlarının dışında da faaliyet gösteriyor. Yılda yaklaşık 300 milyon yolcu taşıyan firmanın 2850 otobüsten oluşan devasa bir filosu var. Firma 8000 çalışan ile idare ediliyor. Buna tüm yol işçileri ve kaptan şoförler de dahil.

İspanya otobüs taşımacılığı (ALSA ve Monbus) Türkiye’de iyi bir model olabilir mi? Bu firmalar kârlılığı nasıl sağlıyor? Hizmet ve kalitedeki göze çarpan farklar neler?
Haftaya devam ediyoruz!

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Close Bitnami banner
Bitnami